نظام شُکر از منظر علامه طباطبایی(ره) در تفسیر المیزان

بررسی نظام مند شکر از منظر علامه طباطبایی در المیزان مسئله این پژوهش است همان چیزی که بسیاری از افرادی که در حوزه مباحث اخلاقی کار می کنند به دنبال آن هستند . چندین دوره تدریس سوره لقمان از نگاه المیزان را در مراکز تخصصی داشته ام وقتی به آیات شکر می رسیدم هربار بیشتر از قبل انجام این نظام مندی برایم دغدغه می شد . اهمیت مسئله از آنجا مشخص می شود که گرچه واژه شکر یکی از کاربردی ترین مفاهیم اسلامی است و مفسران مختلف در تفاسیر خود به آن پرداخته اند. اما درباره دیدگاه مرحوم علامه8 که به صورت گسترده به این مفهوم پرداخته است پژوهش جامعی انجام نگرفته است. این پژوهش با استفاده از تفسیر المیزان در جستجوی دیدگاه مرحوم علامه بر آمده و با بررسی شرح و تفسیر علامه ذیل آیات قرآن به ویژه آیات مربوط به شُکر، دیدگاه علامه8 در این باره را مورد بررسی قرار می دهد . مرحوم علامه در تفسیر المیزان با نهایت درایت مفاهیم شکر را مطرح و مورد بررسی قرار داده است. مخصوصا این حکیم بزرگوار روایات نابی در موضوع شکر متذکر شده اند که باعث تبیین بیشتر این موضوع شده است . در فصل اول از نگاه این حکیم الهی حقیقت شکر از زوایای مختلف بیان شده  و فصل دوم این رساله انواع شکر را به زبانی، عملی و قلبی تقسیم نموده و مرحوم علامه برای انواع شکر ، مصادیقی نیز بیان کردند که بسیاری از آنها در قالب روایات زیبایی است و  مرحوم علامه8  یکی از بهترین نوعِ شکر را شکر قلبی دانستند. البته این در مقایسه با شکر زبانی است وگرنه شکر عملی که انسان همه نعمتها را در راه منعم مصرف نماید عالیترین نوع شکر است. همچنین در فصل دوم این رساله مراتب شکر از منظر علامه8   ذکر شده  که بحث مفصلی است مخصوصا مرتبه شاکران به همراه تعریف و علامتهای آنها که در این فصل درجه بندی انسانها بر اساس کیفیت شکر آنها بررسی می شود ، سپس در همین  فصل دوم ایشان  مصادیق شکر و مصادیق شاکران را نیز بیان فرموده اند. و علاوه بر آن به  مقایسه بین شاکران و مخلصین می پردازند و به این نتیجه می رسند که شاکران همان مخلصین هستند چون هر دو شیطان را به طور کل مایوس نموده اندفصل سوم این رساله نیز درباره اسباب و عوامل است که سبب می شود انسان به شکر ترغیب و تشویق شود که مباحث جامعی از منظر علامه بیان شده فصل چهارم  درباره آثار دنیوی و اخروی شکرگزاری که این فصل یکی از پر طرفدارترین فصل های رساله است و فصل پنجم هم درباره موانع شکر در المیزان سخن به میان آمده است. در این تحقیق یکی از مطالب برجسته توجه به نوآوری های مرحوم علامه است